Teknik Analiz Nedir?

Teknik analiz geçmiş fiyat hareketlerine bakarak gelecekte oluşabilecek fiyat hareketlerini tahmin etme sanatıdır. Geçmişte gerçekleşen fiyat hareketlerinin gelecekte tekrar oluşabileceğini, insan davranışlarının değişmeyeceğini, piyasaya sürekli yeni oyuncuların girmesi ile birlikte tarihin tekerrür edebileceği varsayımına dayanır.

Grafikler üzerinde teknik analiz yaparken formasyonlar sıklıkla kullanılır. Bu formasyonlar karakteristik olarak birbirine benzer ve isimlerini benzedikleri şekillerden almaktadırlar. Temel olarak formasyonları trend dönüş ve trend devam formasyonları olarak ikiye ayırabiliriz, ancak bundan bahsetmeden önce “trend nedir” ilk önce buna değinelim.

Trend : Fiyatların birbirine paralel iki çizgi arasında devam etmesine trend kanalı adı verilir. Trend kanalları fiyatların üst trend çizgisini üstüne geçmesi veya alt trend çizgisinin altına düşmesi ile birlikte son bulur. Üst kısımda bulunan çizgiye direnç çizgisi, alt kısımda bulunan çizgiye ise destek çizgisi denilmektedir. Direnç ve destek noktaları teknik analizde çok sık kullanıldığı için iyi kavranması gerekmektedir.

Yükselen Trend 

Fiyat hareketleri birbirine paralel yukarı yönlü iki direnç çizgisi içerisinde gidiyor ise buna yükselen trend kanalı deriz. Yükselen trend kanalları doğru yerden girildiğinde size para kazandırır. Fiyatlar üst direnç çizgisinin üstüne geçtiğinde veya alt trend çizgisinin altına düştüğünde trend kanalı geçerliliğini yitirir.

Düşen Trend

Yükselen trend kanalının tam tersi olarak burada fiyatlar birbirine paralel aşağı yönlü iki direnç çizgisi içerisinde hareket etmektedir. Düşen trend kanalı içerisinde doğru yerden girip al-sat yaparak veya short açarak para kazanabilirsiniz.

Yatay Piyasa

 

Ani fiyat hareketlerinden sonra piyasalar bir süre yukarı veya aşağı yönlü fiyat hareketleri yapmayabilir. Bu durumda yatay piyasada, tabiri caiz ise testere piyasasında olduğunuzu anlayabilirsiniz. Bu piyasada fiyatlar alt direnç çizgisine geldiğinde alım yapıp üst direnç çizgisine geldiğinde satış yaparak para kazanabilirsiniz.

Trend Dönüş Formasyonları

Mevcut trendin son bulduğunu ve fiyatların yönünü değişeceği sinyalini veren formasyonlara trend dönüş formasyonları adı verilir. Bu formasyon çoğunlukla bir trendi sonlandırıp başka bir trendi başlatmaktadır. Doğru yorumlandığında ve uygulandığında para kazandırabilir.

Omuz Baş Omuz Formasyonu 

Yükselen bir trendin son bulduğunu gösterir. 3 tepeden oluşur ve orta tepesi daima daha büyüktür. Sol omuz oluştuktan sonra fiyatlar sert bir şekilde yükselerek baş kısmını oluşturur. Daha sonra fiyatlar tekrar düşer ve ani düşüşe destek noktasından tepki vererek sağ omuzu oluşturur. Fiyatlar destek noktasındaki boyun çizgisinin altına düştüğünde OBO formasyonu çalışır ve formasyon gereği yükseklik kadar daha fiyatların düşmesi beklenir.

Ters Omuz Baş Omuz Formasyonu

Düşen bir trendin son bulduğunu gösterir. 3 dipten oluşur ve ortadaki dip daima daha düşük bir seviyededir. Sol omuz gerçekleştikten sonra fiyatlar direnç noktasını geçemez ve ani bir düşüş yaşanır, burada baş kısmı oluşur. Daha sonra fiyatlar tekrar yükselerek direnç noktasına çarpar ve geçemez, burada da sağ omuz gerçekleşir ve fiyat tekrar direnç noktasına çarparak üstüne atar. Bu durumda TOBO formasyonu gereği yükseklik kadar fiyatların artması beklenir.

Çanak Formasyonu

Düşen piyasanın son bulması ile birlikte fiyatlar bir süre dip seviyesinde bekler ve yükselmeye başlar. Fiyat daha önce çok kez test ettiği direnç noktasına geldiğinde buna çanak tamamlama denir. Çanak tamamladıktan sonra dirence tepki olarak fiyatlar bir miktar düşebilir. Bu durumda şekil fincan görüntüsüne benzediği için Fincan Kulp Formasyonu adını alır. Dirençten tepki vermeden yükselir ise çanak adını alır. Her iki ihtimalde de fiyatların formasyonu gereği yükseklik miktarı kadar artması beklenir.

İkili Dip ve İkili Tepe Formasyonu

İkili Dip Formasyonu

Fiyatların yükseleceğinin habercisidir ve alış sinyali olarak yorumlanmalıdır.. Fiyatların dip yaptıktan sonra bir miktar yükselmesi, direnç noktasından geri dönüş yaparak tekrar dip noktasına gelmesi ile ikili dip oluşur. İkinci dipte fiyatlar daha fazla düşmediğinde ve ikinci dibin altına inmediğinde bu yükseleceğinin habercisi olabilir. İkinci dipte aşırı alım ile birlikte fiyatlar direnç noktalarını kırarak yukarı yönlü hareket eder.

İkili Tepe Formasyonu

Fiyatların düşeceğinin habercisidir ve satış sinyali olarak yorumlanmalıdır.. Fiyatların zirve yaptıktan sonra bir miktar düşmesi, destek noktasından tepki vererek tekrar zirve noktasına gelmesi ile ikili tepe oluşur. İkinci tepenin ilk tepeyi geçememesi ile birlikte fiyatlarda aşağı yönlü düşüşler gözlemlenebilir.

Not : İkili tepe ve ikili dip formasyonlarında dip ve tepe noktalarının illa birbirine paralel olması gerekmez. Bir dip diğerinden daha düşük veya bir tepe diğerinden biraz daha yüksek olabilir. Bu durumda hala bunun için ikili dip ve ikili tepe diyebiliriz.

 

Üçlü Dip ve Üçlü Tepe Formasyonu

İkili dip ve tepe formasyonlarından farklı olarak üçüncü bir dip veya tepesi bulunmaktadır. Görüntü olarak obo ve tobo formasyonlarını anımsatırlar. Baş kısmının bulunmaması en ayırt edici özellikleridir.

Trend Devam Formasyonları

 

Yükselen veya düşen fiyat hareketlerinde bazen piyasalar yön arayışı içerisine girebilir. Bu süre zarfında fiyat hareketleri trend devam formasyonlarını oluşturur ve fiyatlar yukarı yönlü ise yükselmeye, aşağı yönlü ise düşmeye devam eder. Bu formasyonlar isimlerini fiyat hareketlerinin oluşturduğu şekillerden almaktadır.

Flama Formasyonu

Trendin yavaşladığının, ancak fiyatların yine aynı yönde hareket edeceğinin göstergesi olarak kabul edilir. Fiyatın ani yükselişi direk kısmını, yön arayışı ise flama kısmını oluşturur. Formasyon gereği fiyatların (direk dahil) flamanın yüksekliği kadar artması beklenir.

Bayrak Formasyonu

Flama formasyonuna benzer ve çalışma mantığı aynıdır. Tek farkı fiyarlar yön ararken üçgen içerisinde değil, dikdörtgen içinde hareket eder. Bu nedenle bayrak adını almaktadır. Fiyatların geldiği yönde devam edeceğinin işaretçisidir. Gerçekleşirse fiyatların formasyon gereği direk boyu kadar yükselmesi veya düşmesi gerekir.

Takoz Formasyonu

Yükselen veya düşen trend sonrasında fiyatlar yön arayışına girdiğinde bazen bu yön arayışı çok uzun sürebilir. Bu süre zarfında fiyatlar iyice sıkışmaya başlar. İşte bu fiyatların sıkışması hareketi takoz formasyonunun şeklini oluşturur. Üçgenden farklı olarak takoz formasyonlarında fiyat daralan dar açılı bir üçgenin içerisinde ilerler. Sonlarına doğru fiyatta küçük yüzdeli hareketler görülse de kırıldıklarında büyük hareketler oluşabilir.

Not : Trend devam formasyonları arasında takoz formasyonu trende çok sadık olmaması ile ön plana çıkar. Bazı durumlarda trendin tersine hareket ederek trend dönüş formasyonları gibi çalışabilir. Bu nedenle kullanırken dikkatli olmakta ve kırıldığı noktayı gözlemleyip stop seviyelerine sadık kalmakta fayda var. 

Üçgen Formasyonu

Yükselen Üçgen : Yükselen fiyat hareketinin sonunda fiyat belli bir seviyeyi geçemez ve direnç çizgisi oluşur. Bu direnç çizgisi sıklıkla denenir ve her deneme dirence daha yakın kalınır. İşte bu şekilde de yükselen üçgen oluşur. Direnç çizgisi denendikçe aşınır ve en sonunda yukarı kırılım ile son bulur.

Alçalan Üçgen : Yükselen üçgenin aksine burada üçgen – trend yukarı olsa dahi -  aşağı yönlüdür. Fiyatlar üçgenin içerisinde gidip gelirken en sonunda hareket edecek alan bulamaz ve sert bir hareket ile yukarı yönlü ilerler.

Simetrik Üçgen : Burada ise üçgen yukarı veya aşağı yönlü değil, simetrik bir şekilde yatay hareket eder. Bu yatay harekette üçgenin içerisinde ilerledikçe fiyatlar sıkışır ve sonunda sert bir hareketle yukarı yönlü ilerler.

Not : Üçgen formasyonlarında anlattıklarımız sadece yükselen piyasa değil, düşen piyasada da görülebilmektedir. Çalışma prensipleri aynıdır. Geldikleri yönde ilerlemeye devam ederler. Yükselen piyasada oluşan üçgenler yükselişin, düşen piyasada oluşan üçgenler düşüşün habercisidir.